Podstawowe prawa pacjenta

Idąc do lekarza - niezależnie od tego, czy prywatnie, czy korzystając z Narodowego Funduszu Zdrowia - warto znać swoje prawa. Poszanowanie godności i intymności, zachowanie tajemnicy na temat swojego stanu zdrowia, czy otrzymywanie wyczerpujących informacji, to tylko część podstawowych praw pacjenta. Warto wiedzieć jednak, w jaki sposób wiążą się one z umową o świadczeniu usług medycznych, czy ustawie o zawodzie lekarza. 

Prawa pacjenta a umowa o świadczenie usług medycznych

Umowa o świadczenie usług medycznych zawierana jest w momencie, gdy pacjent przychodzi do lekarza. Należy zaznaczyć, że w przypadku osób nieletnich, przedstawicielem może być rodzic, czy opiekun prawny, a nie sam badany. Forma umowy o świadczenie usług medycznych może być zawarta ustnie, nie pisemnie (wyjątkiem są zabiegi i operacje), a pacjent w ten sposób wyraża zgodę na badanie i leczenie. Tego typu umowa zabezpiecza prawa pacjenta: są w niej wpisane koszty, jeśli wizyta jest odpłatna, ewentualny czas hospitalizacji, a także określa ilość wizyt kontrolnych, jeśli takie są konieczne. Dzięki umowie prawa pacjenta są respektowane, a sam badany wie, czego może się spodziewać.

Prawa pacjenta a ustawa o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta

Ustawa o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta dokładnie określa, jakie prawa ma sam badany. Regulują one następujące kwestie:

• prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej;
• prawo do poszanowania godności i intymności;
• prawo do wyczerpującej i zrozumiałej informacji o stanie zdrowia;
• prawo do zachowania tajemnicy informacji na temat pacjenta;
• prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych;
• prawo do opieki duszpasterskiej;
• prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej stanu zdrowia pacjenta oraz udzielonych świadczeń zdrowotnych;
• prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego;
• prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza;

 

• prawa w szpitalu;
• prawo do dochodzenia swoich praw;prawa w przychodni, ośrodku zdrowia, poradni, aptece, ambulatorium; 
• prawo do zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych;
• prawo do przechowywania wartościowych rzeczy w depozycie.  

Prawa pacjenta a ustawa o zawodzie lekarza

Ustawa o zawodzie lekarza skonstruowana jest tak, by w obowiązki leczącego wpisane były prawa pacjenta. Lekarz jest zobowiązany do respektowania „zasad wykonywania zawodu lekarza”. Wiążą się z tym między innymi: przestrzeganie tajemnicy lekarskiej (czyli prawo pacjenta do zachowania tajemnicy informacji na swój temat), czy obowiązek informowania pacjenta o jego stanie zdrowia (czyli prawo pacjenta do wyczerpującej i zrozumiałej informacji o stanie zdrowia). Obowiązki lekarza ściśle są więc związane z prawami pacjenta tak, by leczenie przebiegało bezproblemowo dla obu stron.

Warto znać swoje prawa (a także obowiązki, spoczywające na lekarzu), gdy wybieramy się do przychodni, czy szpitala. Dzięki temu można uniknąć nieprzyjemnych sytuacji, a w momencie złamania praw, interweniować i walczyć o ich respektowanie, zgodnie z ustawami na ten temat.